Szpajza

Szpajza – sprawdzone przepisy na tradycyjny śląski deser

Szpajza jest popularnym śląskim deserem, który często przyrządzany jest właśnie w tym regionie Polski. Deser za sprawą cukru, bitej śmietany i jajek jest bardzo kaloryczny, jednak też niezwykle smaczny. Najbardziej popularna jest czekoladowa i cytrynowa wersja tego słodkiego dania ze Śląska. Jaki jest przepis na najlepszą, klasyczną szpajzę? Czy przygotowanie deseru jest trudne? Jakie dodatki może zawierać ten wyjątkowy deser? Sprawdź najciekawsze przepisy na szpajzę i dowiedz się więcej o historii oraz pochodzeniu deseru.

Szpajza – przepis na smaczny śląski deser, krok po kroku

Śląska szpajza, czyli krótka historia popularnego deseru

Szpajza jest popularnym deserem z Górnego Śląska, który dawniej podawano wyłącznie na wyjątkowe okazje. Jedną z nich było wesele, ale też odpust czy pierwsza komunia. Deser serwowano mniej więcej od końca XIX wieku, jednak szpajza największą popularność zyskała w okolicy XX wieku. Warto dodać, że smak deseru dawniej znacznie różnił się od siebie. Jego odmiana zależała głównie od tego, w jakim regionie powstał deser. Popularna była wobec tego szpajza m.in. cytrynowa, czekoladowa, wiśniowa czy agrestowa. Większość gospodyń domowych sama wytwarzała produkty, które potrzebne były do przygotowania szpajzy (np. sok z wiśni).

Przeszukując stare książki kulinarne z Górnego Śląska, można dokopać się do informacji, że szpajza to danie z galaretką. Niektórzy wręcz dosłownie nazywali deser galaretką właśnie. W „Śląskiej kuchni doskonałej” z 1989 roku przeczytać można, że szpajza kończyła niegdyś każdy posiłek obiadowy – jadano więc ją jako deser po głównym daniu. Szpajzem według tej książki mógł być kremem (głównie cytrynowym) zagęszczanym żelatyną, ale też galaretką owocową z bitą śmietaną. Można również przeczytać, że szpajzer z jagodami, poziomkami albo truskawkami pojawiał się głównie w dni świąteczne. Ekskluzywny deser, za jaki uchodził szpajzer, serwowano zwykle w dużych salaterkach ze szkła.

Szpajza cytrynowa – sprawdź, jak zrobić smaczny deser dla całej rodziny

Szpajza cytrynowa jest przepysznym deserem należącym do tradycyjnej kuchni śląskiej. Nie dość, że przygotowuje się ją bardzo łatwo, to w dodatku jest to naprawdę smaczna, słodka potrawa. Aby zrobić szpajzę, należy przygotować kilka podstawowych składników: żelatynę, cukier, jajka i sok ze świeżej cytryny. Najpierw wyciśnij sok z cytryny, potem usuń pestki. Rozpuść żelatynę w ciepłej wodzie i wlej sok z cytryny. Wymieszaj składniki. Oddziel żółtka od białek. Ubij następnie żółtka z cukrem na puszystą, gładką i jednolitą masę. Białka ubij zaś na sztywną pianę. Pianę z białek dodawaj stopniowo do żółtek z cukrem. Wymieszaj masę delikatnie szpatułką, aby połączyć całość. Wlej żelatynę bardzo powoli i wymieszaj składniki, aż uzyskasz jednolitą konsystencję. Przełóż tak przygotowaną masę do salaterek i odstaw do lodówki, aby szpajza stężała.

Szpajza cytrynowa jest fantastycznym pomysłem na deser dla całej rodziny lub na poczęstunek dla niespodziewanych gości. Nie dość, że robi się ją bardzo szybko i łatwo, to dodatki są dość tanie w zakupie. Przygotowanie deseru jest tak proste, że spokojnie poradzi z nim sobie nawet największy laik w kuchni. Jako że szpajza składa się głównie z jajek, ma w sobie wiele cennych dla organizmu wartości odżywczych. Tradycyjny deser ze Śląska jest przepyszny. Co ważne, możesz przygotować go w różnych odmianach, a także dowolnie udekorować. Jeśli chcesz zaskoczyć najbliższych, warto zaserwować im szpajzę po niedzielnym obiedzie. Z pewnością zachwycą się smakiem wybitnego i jednocześnie bardzo prostego deseru.

Czekoladowa, cytrynowa czy z galaretką? Przepisy na domową szpajzę

Szpajza czekoladowa – dowiedz się, jak zrobić ten klasyczny deser ze Śląska

Szpajza czekoladowa jest popularnym śląskim deserem, który przyrządzany jest równie często i chętnie, jak cytrynowa. To prosta do przygotowania, słodka potrawa, z którą bez problemu poradzi sobie nawet laik w kuchni. Szpajzę czekoladową dawniej robiło się na specjalne okazje. Dziś można zrobić deser dla całej rodziny z dowolnego powodu, np. na słodką przekąskę po obiedzie. Deser składa się z czekolady, owoców, bakalii i bitej śmietany, którą może zostać uwieńczony. Do przygotowania deseru potrzebujesz następujących składników: jajek, cukru, gorzkiej czekolady, żelatyny, wody, świeżych jagód lub malin, bakalii i bitej śmietany.

Najpierw rozpuść żelatynę w gorącej wodzie i zostaw ją, żeby się wystudziła. Utrzyj żółtka z cukrem, aż staną się puszyste konsystencją. Dodaj do niej rozpuszczoną gorzką czekoladę i dokładnie wymieszaj. Białka ubij na sztywną pianę, po czym ich połowę wlej do masy z żółtek i czekolady. Wymieszaj łyżką. Dokładnie to samo zrób następnie z drugą połową piany białkowej. Powoli wlej ostudzoną żelatynę, wciąż mieszając. Przełóż całość do salaterek, układając masę warstwowo (naprzemiennie np. z bakaliami). Odstaw na kilka godzin do lodówki, aż masa stężeje. Szpajzę podawaj udekorowaną świeżymi jagodami lub malinami i bitą śmietaną.

Pomysł na szpajzę truskawkową – sprawdzona receptura, krok po kroku

Szukasz alternatywnego pomysłu na szpajzę? Spróbuj zrobić ją na bazie truskawek! Do przygotowania deseru potrzebować będziesz ok. 40 minut. Oto składniki, które należy kupić: jajka, żelatyna, cukier puder, ciepła woda, świeże cytryny, sól, bita śmietana. Przepis jest bardzo prosty, więc nie będzie miał z nim problemu nawet największy laik gotowania.

Truskawki należy rozmrozić i zblendować. Następnie oddzielone od żółtek białka należy ubić z solą na sztywną pianę. Utrzyj żółtka z cukrem, później powoli zmieszaj całość. Rozpuść żelatynę w ciepłej wodzie i odstaw do wystygnięcia. Gdy to już się stanie, wlej ją do masy. Podziel całość na pół – dodaj do jednej połówki skórkę i sok cytrynowy, a do drugiej zblendowane truskawki. Na zmianę przelewaj obie masy do szklanych salaterek. Na koniec włóż do lodówki na kilka godzin. Deser podawaj udekorowany z pokrojonymi na wierzchu połówkami truskawek i bitą śmietaną.

Pamiętaj, że…

Najważniejszym składnikiem szpajzy są jajka. To właśnie one zawierają najwięcej cennych składników odżywczych w deserze i mają pozytywny wpływ na organizm. Należy więc zawsze starannie wybierać jajka, z których powstać ma śląski deser. Jajka powinny zostać kupione w sprawdzonym źródle, a więc od renomowanego hodowcy. Aby sprawdzić świeżość jajek, które jakiś czas leżą już w domu, należy włożyć je do naczynia z wodą. Gdy będą leżeć na dnie, nadają się do spożycia. Gdy wypłyną na powierzchnię, lepiej wybrać się do sklepu i kupić świeże jaja.